Ông Đặng Lê Nguyên Vũ: "Tôi và Trung Nguyên sẽ bớt đơn độc nếu…"
Vừa qua, tập đoàn Cà phê Trung nguyên đã tổ chức sinh nhật lần thứ 17. Chúng tôi có cuộc đối thoại với ông Đặng Lê Nguyên Vũ, không chỉ đơn thuần là chuyện cà phê…
Chuyện chiếc xe đạp cọc cạch và một giấc mơ 17 năm trước
* Tập đoàn cà phê Trung Nguyên bước sang tuổi 17. Trải qua nhiều thăng trầm, ông có thể chia sẻ một vài cột mốc tiêu biểu của Trung Nguyên trên chặng đường 16 năm qua và đôi điều về những thành tựu đó?
- Cảm ơn Thể thao & Văn hóa đã tạo điều kiện để tôi và Trung Nguyên được chia sẻ những tâm sự với độc giả cả nước dịp sinh nhật của mình. Tôi có thể điểm lại khái quát cột mốc mà Trung Nguyên đã thực hiện trong 16 năm qua như sau: Năm 1996, tôi thành lập Trung Nguyên, với số vốn đầu tiên là chiếc xe đạp cọc cạch cộng với niềm tin và ý chí mãnh liệt của tuổi trẻ. Năm 2003: Sự kiện cà phê hòa tan G7 chính thức có mặt trên thị trường và chiến thắng Nestle trong cuộc thử mù với kết quả 89% nghiêng về G7; Năm 2010: Sản phẩm cà phê Trung Nguyên được xuất khẩu đến hơn 60 quốc gia trên toàn cầu, tiêu biểu như tại Mỹ, Canada, Nga, Anh, Đức, Nhật Bản, Trung Quốc, khối Asean; Năm 2011 – 2012: Trung Nguyên dẫn đầu thị phần cà phê Việt Nam (Rang xay và hòa tan), Trung Nguyên được người Việt Nam bình chọn là thương hiệu được yêu thích nhất.
Ông Đặng Lê Nguyên Vũ – Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Tập đoàn Trung Nguyên
Sau 16 năm, đã có 12,2 tỷ ly cà phê Trung Nguyên được tiêu thụ, 11/17 triệu hộ gia đình Việt Nam sử dụng cà phê Trung Nguyên, 60 quán cà phê Trung Nguyên (TNF) đã được khai trương. Đặc biệt, tốc độ tăng trưởng được duy trì trên 50% trong nhiều năm liên tiếp.
Năm 2012 – 2013: Trung Nguyên tập trung toàn lực hiện thực mục tiêu chiến lược của tổ chức “Thống lĩnh nội địa – Chinh phục thế giới” và cùng với Trung ương Đoàn cam kết xây dựng thế hệ thanh niên “Sáng tạo vì Khát Vọng Việt” với 1 hoài bão (chinh phục và ảnh hưởng) và 3 tinh thần (chiến binh, doanh nhân và sáng tạo có trách nhiệm) để biến Việt Nam trở thành quốc gia hùng mạnh và ảnh hưởng.
Chúng tôi đã có thể khẳng định tố chất chính yếu của người thanh niên Trung Nguyên trên con đường đã chọn đó là Khát Vọng mãnh liệt – Sáng tạo đột phá – Can đảm chiến thắng – năng lực Chinh phục và đặc biệt là sự chung thủy với Lý tưởng phụng sự cộng đồng và đất nước. Của cải đáng quí nhất của chúng tôi chính là sự ủng hộ ngày càng lớn của cộng đồng về một Tập đoàn Trung Nguyên vượt trên tầm mức của một doanh nghiệp làm kinh doanh thông thường khi Trung Nguyên đã đề xướng và dấn thân cho các chương trình, để án không cầu vọng lợi danh như “Nước Việt ta lớn hay nhỏ”, “Xây dựng thương hiệu cho nông sản Việt”, “Đề án xây dựng thủ phủ cà phê toàn cầu tại Buôn Ma Thuột”, tổ chức các Festival cà phê thế giới tại Buôn Ma Thuột, “Đề án mô hình nông – công nghiệp cà phê tích hợp liên hoàn tại Eatul”, “Chương trình Thanh niên kiến quốc – khởi nghiệp – làm giàu”… với tầm vóc qui mô ngày càng to lớn.
"Trung Nguyên chỉ mới bước vào vạch xuất phát trên đường đua song song thời cơ và thách thức của thời đại mới."
Chưa tự hào vì những gì đạt được còn nhỏ bé so với tầm nhìn và mục tiêu, chúng tôi nhìn nhận rất rõ những gì cần hoàn thiện nhanh của một thanh niên 17 tuổi trước sự kỳ vọng to lớn của cộng đồng, sự biến động của những khủng hoảng thời đại, nhận thức mọi mưu toan của đối thủ khổng lồ. Con đường chỉ mới bắt đầu, Trung Nguyên chỉ mới bước vào vạch xuất phát trên đường đua song song thời cơ và thách thức của thời đại mới.
17 tuổi, với Trung Nguyên đầy ắp niềm tin, ngập tràn lý tưởng
* Ông bà ta bảo, “tuổi 17 bẻ gãy sừng trâu”. Đấy là con người, nhưng bản thân trong câu này còn có thông điệp khác: tuổi 17 khỏe thật đấy, nội lực tràn trề và đầy năng lượng thật đấy, nhưng còn thiếu chín chắn, nhân cách chưa định hình, thiếu kinh nghiệm… Với một thương hiệu, liệu 17 tuổi có còn trẻ?
- “Mười bảy bẻ gãy sừng trâu” – Ông bà chúng ta ví von tuổi mười bảy căng tràn nhựa sống. Một Công ty như một con người, Trung Nguyên đang bước vào tuổi mười bảy với hùng tâm cháy bỏng và sức lực vươn tiến của người bước vào tuổi thanh niên, đầy ắp niềm tin, ngập tràn lý tưởng. Chia sẻ ý nghĩa đó, có thể xem ngày kỷ niệm sinh nhật này đánh dấu một chặng đời của tổ chức Trung Nguyên.
Ngày này, chúng ta cùng nhìn lại chặng đường 17 năm của Trung Nguyên không quá dài cho một thương hiệu nhưng là một giai đoạn khai sinh và bước đầu trưởng thành của một tổ chức, mà chúng tôi khi gia nhập đã đồng thuận về một tầm nhìn lớn – một Tổ chức lãnh đạo cà phê thế giới. Có lẽ, với nhà kinh tế thì Trung Nguyên là biểu tượng cho sự thành công tốc độ cực cao của một doanh nghiệp Việt Nam từ số âm lên đến doanh số nghìn tỉ, thống lĩnh thị phần cà phê Việt Nam, phân chia lịch sử cà phê Việt Nam thành hai thời kỳ “trước Trung Nguyên” và “sau Trung Nguyên”. Điều đó không sai, vì đó là hệ quả của sự nỗ lực vượt bậc của từng thành viên gia đình Trung Nguyên, sự sáng tạo kỳ diệu của một tập thể trên nền tảng cung cấp những giá trị đặc sắc đối với cộng đồng trong và ngoài nước.
Không khí sinh nhật lần thứ 17 tràn ngập khắp tòa nhà Trung Nguyên
Thắng lợi vẻ vang và bước đầu đưa tên tuổi thương hiệu Trung Nguyên đến rộng rãi các quốc gia trên thế giới – lần ra mắt sản phẩm cà phê hòa tan G7 đầu tiên với “cuộc chiến thử mù” năm 2003 tại Dinh Thống Nhất” – là một trong những minh chứng điển hình cho sức trẻ của Trung Nguyên. Kết quả 89% người tiêu dùng chọn G7 3in1, đã khẳng định chất lượng của sản phẩm cà phê 100% Việt Nam đích thực và phá vỡ giấc mơ nhanh chóng thôn tính thị trường cà phê Việt của những tập đoàn đa quốc gia “lão làng”.
Thanh niên phải có trí lớn, chí lớn!
* Giờ nhớ lại hình ảnh anh chàng Đặng Lê Nguyên Vũ thuở cơ hàn, đạp xe nhọc nhằn qua những con dốc cao vút của Tây Nguyên đi phân phối cà phê, những con dốc cao vút như hành trình đến thành công, ông có nghĩ vạch xuất phát của mình tốt hơn sẽ đạt thành công hơn? Ông có chia sẻ gì về vấn đề “vạch xuất phát” với các bản trẻ ngày nay không?
- Các bạn trẻ ngày nay thường nghĩ nếu thành công là do số phận, do hoàn cảnh, nhưng không phải vậy. Vấn đề ở đây là nằm trong tư duy. Bản chất không phải ai sinh ra ở đâu, hoàn cảnh nào quan trọng mà điều quan trọng là anh muốn gì, nghĩ gì và cam kết làm gì cho điều muốn đó. Có thể kể rất nhiều câu chuyện trên thế giới, những nhân tố ai cũng biết thành công lên nhờ xác định rõ điều quan trọng này. Tôi chỉ cho các bạn cách phải đi như thế nào, dù là lờ mờ thôi, nhưng họ cảm giác rõ con đường và họ thấy không khó khăn như họ nghĩ. Các bạn có hứng khởi triển khai đường đi như thế nào, lấy nguồn vốn ở đâu. Tôi vẫn nói với các bạn, người khác làm việc, mình cũng làm được.
"Bản chất không phải ai sinh ra ở đâu, hoàn cảnh nào quan trọng mà điều
quan trọng là anh muốn gì, nghĩ gì và cam kết làm gì cho điều muốn đó."
Tôi thường chia sẻ, thanh niên phải có trí lớn, chí lớn, làm sao khát vọng thành đạt của cá nhân, hùng mạnh của cá nhân liên thông với hùng mạnh quốc gia, hùng mạnh quốc tế. Các bạn cần nhìn xa, đòi hỏi có gan, trí thức và tư duy. Cái nhìn xa ở đây chính là hiểu biết toàn cầu. Thách thức của chúng ta không phải chỉ là thoát khỏi luỹ tre làng mà phải có công thức để đi đến con đường lớn. Công thức trở thành người hùng mạnh. Người hùng mạnh ở đây phải có 4 yếu tố: có ý chí, hoài bão tức sức mạnh tinh thần, có sức mạnh thể chất, vật chất và giàu có về nhân văn, nhân bản. Làm sao để kiến tạo nên 4 yếu tố này, giáo dục có dạy không? Tôi cho là có nhưng chưa đủ, các bạn cần phải học nhiều.
Có thể bây giờ là tổ chức Trung Nguyên với Trung ương Đoàn và một số tổ chức, đoàn thể xây dựng chương trình khởi nghiệp cho thanh niên, nhưng tôi vẫn mong muốn chính sách khởi nghiệp cho thanh niên phải là chính sách quốc gia và mong nhà nước coi trọng tinh thần doanh nhân, tinh thần khởi nghiệp. Có thể đưa vào trong giáo dục về văn hoá doanh nhân. Bây giờ tôi đang làm đơn lẻ, nhưng chỉ làm được khâu ngọn mà thôi.
Xuất phát điểm của bản thân khá khiêm tốn, lại tới từ một quốc gia đang phát triển với đầy thử thách, hành trình của tôi và cộng sự không dễ dàng gì nhưng tôi luôn tâm niệm và cổ vũ cộng sự và cộng đồng: “Người khác làm được thì ta làm được; nước khác làm được thì Việt Nam làm được và còn làm tốt hơn thế!”. Tôi cho rằng hai mục tiêu đầu có thể sẽ thực hiện được trong cuộc đời mình, nhưng với mục tiêu thứ ba có thể sẽ phải đến nhiều thế hệ kế tiếp, nhiều những Lê, những Nguyễn, những Y những H… sẽ tiếp nối tôi để thực hiện một giấc mơ dấu ấn và ảnh hưởng của Việt Nam sẽ đi tới những Paris, London, New York… và khắp nẻo trên thế giới.
Sinh nhật thứ 17 của Tập đoàn Trung Nguyên
* Cà phê Trung Nguyên không chỉ còn là riêng câu chuyện của Trung Nguyên và Đặng Lê Nguyên Vũ nữa, mà đã trở thành câu chuyện lớn hơn, về một khát vọng doanh nghiệp Việt chinh phục thị trường thế giới, trở thành tập đoàn Việt cạnh tranh bình đẳng, đàng hoàng với các đế chế trên thế giới.Câu chuyện mà Trung Nguyên và cá nhân ông đang viết đã đến “chương” nào rồi?
- Chúng tôi đang trên một hành trình mới. Đó là Tổ chức lại tổ chức theo định hướng ASEAN +1 với mục tiêu chính là quốc tế hóa năng lực của Tổ chức – làm nền tảng thành công cho mọi chiến lược. Song song là bước đầu tấn công thị trường cà phê thế giới. Cuối cùng, không bao giờ quên nghĩa vụ phụng sự cộng đồng bằng hệ thống Chương trình “Cùng Trung Nguyên sáng tạo tương lai” sắp tới.
* Từ những năm đầu khởi nghiệp, Trung Nguyên luôn thực hiện nhiều chương trình hướng tới Thanh Niên, những giá trị giàu tính sáng tạo, đột phá. Tập đoàn cà phê Trung Nguyên mong muốn hướng tới điều gì với những chương trình này?
- Trong chiến lược xây dựng quốc gia với định hướng phát triển mô hình bền vững cho thế giới tại Việt Nam hướng đến một quốc gia thịnh vượng, hùng mạnh và ảnh hưởng; thanh niên chính là lực lượng nòng cốt, là lớp kế thừa di sản nền kinh tế, là thế hệ tiếp nhận doanh nghiệp và có sứ mạng xây đắp thành công nền kinh tế để đưa đất nước đi lên. Một quốc gia mạnh chỉ khi thế hệ kế thừa – những người trẻ – mạnh. Tuy nhiên bước vào thiên niên kỷ mới, thanh niên Việt Nam đang đứng ở ngã ba đường trong hành trình kiếm tìm những giá trị cuộc sống, trong bối cảnh toàn cầu hóa đầy những giá trị đan xen với vô giá trị thậm chí độc hại, đối diện vô số trào lưu, xu hướng khó phân định tốt – xấu.
Do đó, toàn cộng đồng cần hướng về thanh niên, giúp đỡ họ, động viên họ xây dựng sự nghiệp vì chính bản thân và gia đình, gắn liền với kiến thiết đất nước, phụng sự xã hội, giúp kiến tạo thế hệ thanh niên giàu hoài bão, được định hướng khởi nghiệp – kiến quốc, được hỗ trợ cụ thể , được động viên cổ vũ dấn thân vào cuộc chiến kinh tế với tinh thần doanh nhân – chiến binh – sáng tạo, dám đua tranh và chiến thắng các đối thủ quốc tế không kém thanh niên Nhật, Hàn, Israel đưa Việt Nam trở nên hùng mạnh và ảnh hưởng. Và đó phải là thế hệ doanh nhân mới với 1 hoài bão (chinh phục và ảnh hưởng) và 3 tinh thần (chiến binh, doanh nhân và sáng tạo).
Từ những năm đầu khởi nghiệp, Trung Nguyên luôn hiểu rõ tầm quan trọng của thanh niên Việt Nam đối với vận mệnh quốc gia, chính vì vậy Trung Nguyên luôn nỗ lực xây dựng lực lượng này bằng nhiều chương trình cụ thể như “Sáng tạo vì thương hiệu Việt” năm 2003, “Xây dựng thương hiệu nông sản Việt Nam” năm 2003, thành lập Quỹ “Khơi nguồn sáng tạo” hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp năm 2005, 
Khởi động diễn đàn “Nước Việt ta nhỏ hay không nhỏ” & ngày “Ngày hành động vì nước Việt vĩ đại” năm 2005 cùng nhiều chương trình khác đồng hành với Trung ương Đoàn hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp, kiến quốc. Ngày 23/11/2012, Trung Nguyên chính thức đồng hành với Trung ương Đoàn cam kết “Xây dựng thế hệ trẻ Sáng tạo vì khát vọng Việt” với chiến dịch tặng 25 triệu cuốn sách Khởi nghiệp làm giàu – cung cấp tri thức và công thức thành công đến thanh niên với lộ trình 5 năm (2012 – 2017).
Mới đây, tôi còn giới thiệu sách Quốc Gia Khởi Nghiệp – phiên bản tiếng Việt của cuốn Start-up Nation của Dan Senor và Saul Singer – nhằm giúp người Việt giải mã hiện tượng Israel thông qua nhiều câu chuyện kỳ thú làm toát lên phẩm chất vượt trội của con người và đất nước Israel, từ đó khởi động tâm thế và tinh thần kiến quốc khởi nghiệp của người dân Việt Nam, đặc biệt là thế hệ trẻ. Năm 2013, Trung Nguyên tiếp nối chặng đường bằng một chiến dịch đặc biệt với một tinh thần cam kết cao độ mang tên “Cùng Trung Nguyên sáng tạo tương lai” – một tương lai của thế hệ trẻ – một tương lai Việt Nam hùng mạnh và ảnh hưởng.
Chương trình này hướng tới 25 triệu thanh niên Việt Nam giúp trang bị 1 hoài bão (chinh phục và ảnh hưởng) và 3 tinh thần (chiến binh, doanh nhân, sáng tạo) để mỗi thanh niên Việt Nam đều có thể tự tin kiến quốc, khởi nghiệp. Đây sẽ là một thách thức rất lớn, một trọng trách mà Trung Nguyên rất cần sự giúp sức, sự cộng lực từ chính quyền, các cơ quan ban ngành, giới truyền thông và đặc biệt là cộng đồng người tiêu dùng Việt Nam, các nhà hảo tâm.
Tôi và Trung Nguyên sẽ bớt đơn độc nếu…
* 17 năm qua, nhìn lại bản thân, nếu có sự “phản biện” về mình, ông sẽ phản biện những vấn đề gì?
- Tôi chỉ thấy buồn khi mình khá đơn độc trên chặng đường dài hết lòng vì một Việt Nam hùng mạnh, hết lòng vì thanh niên. Vẫn có nhiều ý kiến cho rằng những mục tiêu lớn lao mà chúng tôi đang theo đuổi là vĩ cuồng, những gì chúng tôi đang làm là quá xa vời, không gần gũi…
Tôi chỉ muốn chia sẻ một điều rằng, những gì mà Trung Nguyên đã và đang làm đang góp phần nhỏ bé đặt nền móng vững chắc cho 1 tiến trình dài phía trước – tiến trình xây dựng 1 Việt Nam hùng mạnh và ảnh hưởng. Ở Hàn Quốc, Nhật Bản, thế hệ đi trước thường đặt nền móng cho thế sau, tạo cảm hứng cho thế hệ sau. Ở nước ta, tôi thấy thế hệ trước đang lấn át thế hệ sau, đó là một nguy cơ. Tôi có niềm tin vào người trẻ, các bạn có đầy đủ điều kiện, phẩm chất, nếu họ cùng nhau nuôi dưỡng khát vọng và có hướng đi đúng, họ sẽ là những người hùng mạnh, làm nên quốc gia hùng mạnh.
* Cảm ơn ông đã dành cho độc giả Thể thao & Văn hóa những tâm sự rất thú vị. Xin chúc cho ông có nhiều sức khỏe và năng lượng để đưa Trung Nguyên đi đúng hướng.