SSI: Doanh thu ngành dược Việt Nam năm 2020 tăng chưa đến 3% so với cùng kỳ

SSI cho biết, tổng doanh thu dược phẩm của Việt Nam năm 2020 (bao gồm cả sản xuất và nhập khẩu) chỉ tăng gần 3% so với cùng kỳ, thấp hơn đáng kể mức bình quân 11,8% mỗi năm trong giai đoạn 2015 – 2019. Tuy nhiên, theo dự báo, năm 2021, ngành dược phẩm sẽ khôi phục được đà tăng trưởng với mức 15%.

Tăng trưởng của ngành dược phẩm chậm lại do COVID-19

Theo Công ty Cổ phần Chứng khoán SSI (SSI), nguyên nhân chính dẫn đến đà tăng trưởng của ngành dược phẩm chậm lại là vì ảnh hưởng của giai đoạn giãn cách xã hội và các chủ trương kiểm soát chặt chẽ người dân đến bệnh viện. Điều này làm cho những người có vấn đề sức khoẻ không cấp bách hạn chế đến khám chữa bệnh, dẫn đến doanh số kê đơn và bán thuốc ít hơn.

SSI ước tính tổng doanh thu dược phẩm của Việt Nam (bao gồm cả sản xuất và nhập khẩu) chỉ tăng gần 3% so với cùng kỳ, thấp hơn đáng kể mức bình quân 11,8% mỗi năm trong giai đoạn 2015 – 2019.

Theo báo cáo của BMI, trên kênh thị trường ETC (kênh bán các loại thuốc theo đơn, chủ yếu qua bệnh viện, bác sĩ), số lượt khám chữa bệnh toàn quốc từ quý I-II/2020 giảm 10-15% so với cùng kỳ năm trước. Lý do đến từ tâm lý lo ngại nhiễm dịch bệnh và quy trình thăm khám nghiêm ngặt tại bệnh viện trong mùa dịch. Cho đến tháng 8/2020, khi đại dịch đã được kiểm soát tốt hơn, lượt khám chữa bệnh có dấu hiệu phục hồi khi người dân đến bệnh viện thăm khám nhiều hơn. Theo BMI, số lượt thăm khám ước tính tăng 5% so với cùng kỳ năm 2019.

Đối với kênh thị trường OTC (bán các loại thuốc không cần kê đơn, chủ yếu tại quầy thuốc, nhà thuốc), các đợt giãn cách xã hội làm cho nhu cầu đi mua thuốc giảm, thay vì mua thuốc dự trữ, người dân chuyển sang các loại sản phẩm như nước rửa tay và khẩu trang (vốn không phải là sản phẩm chính của hầu hết các công ty dược phẩm) làm giảm doanh thu của toàn ngành.

Ngành dược “hụt hơi” vì thiếu hụt nguồn cung cấp nguyên liệu

Ngoài ra tình trạng thiếu hụt nguồn cung cấp nguyên liệu dược phẩm chính (API) từ Trung Quốc, Ấn Độ làm cho chi phí sản xuất tăng cao, vì ảnh hưởng của đại dịch COVID-19. Nguồn API sản xuất ở Trung Quốc và Ấn Độ chiếm gần 70% tổng số API được sử dụng trong sản xuất thuốc của Việt Nam. Trong khi đó, nhu cầu của các API quan trọng cho dòng thuốc như kháng sinh, trợ hô hấp và hạ sốt tăng mạnh tại nhiều quốc gia bùng phát dịch bệnh, khiến chi phí sản xuất toàn ngành tăng lên đáng kể.

Tình trạng khan hiếm này khiến giá trung bình của hầu hết các loại API nhập về Việt Nam tăng 5-8% và biên lợi nhuận gộp của các công ty dược phẩm trong nước giảm khoảng 1-3% trong năm 2020. Nguồn cung thuốc mới trong nước cũng bị gián đoạn do các nhà máy dược phẩm mới bị chậm tiến độ. Theo số liệu của Bộ Y tế, thuốc sản xuất trong nước duy trì tốc độ tăng trưởng kép hàng năm tương đối cao ở mức 13,8% giai đoạn 2015 – 2019 với sự hỗ trợ của các chính sách của Chính phủ cùng với nhiều nhà máy được đầu tư mới.

Những thương vụ M&A nổi bật trong năm 2020

Tuy nhiên, năm 2020 lại là năm ngành dược phẩm Việt Nam có được nhiều thương vụ M&A lớn. Theo SSI, tổng giá trị các thương vụ M&A năm 2020 đạt 1.680 tỷ đồng. Các thương vụ M&A lớn gồm: Tập đoàn SK (Hàn Quốc) chuyên về thuốc điều trị ung thư, thần kinh và tim mạch, chi 920 tỷ đồng mua 25% cổ phần của Công ty Dược phẩm Imexpharm (IMP); Stada (Đức), chuyên sản xuất thuốc generic, đã chi ra hơn 400 tỷ đồng nâng mức sở hữu tại Công ty cổ phần Pymepharco từ 70% lên 76%; ASKA (Nhật Bản), chuyên về thuốc tiêu hoá, hoocmon và sản phụ khoa, chi 350 tỷ đồng để sở hữu 25% cổ phần Dược phẩm Hà Tây.

Với triển vọng năm 2021, SSI Research cho rằng ngành dược đã phải chịu nhiều tác động của COVID-19 nhưng đang dần phục hồi. Ước tính doanh thu ngành dược phẩm Việt Nam năm 2021 tăng 15% so với cùng kỳ, cao hơn mức tăng trung bình giai đoạn 2015 – 2019 là 11,8% khi mức tiêu dùng cho y tế sẽ trở lại mức bình thường vào năm 2021, quy định về giãn cách xã hội được nới lỏng và nhu cầu khám bệnh của người dân tăng trở lại. Bên cạnh đó, dân số Việt Nam đang già hoá nhanh và thu nhập bình quân đầu người tăng mạnh tiếp tục hỗ trợ đà tăng trưởng dài hạn của thị trường chăm sóc sức khoẻ.

* Nguồn: Cafebiz, VnExpress