Tăng cường quản lý thuế với hoạt động thương mại điện tử

Đầu tháng 10 năm nay, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã ký công điện 889 gửi các bộ, ngành và địa phương yêu cầu nâng cao hiệu quả công tác quản lý thu thuế với thương mại điện tử, kinh doanh trên nền tảng số.

Doanh thu tỷ USD từ thương mại điện tử và những hạn chế trong công tác quản lý thuế

Theo báo Nhân Dân, thời gian qua, thương mại điện tử (TMĐT) ở Việt Nam đã có những bước phát triển đáng kể. Ước tính tỷ lệ người dùng Internet tham gia mua sắm trực tuyến ở Việt Nam chiếm hơn 90%, trong khi tốc độ tăng trưởng của TMĐT trong những năm gần đây luôn ở mức cao, trên 20%/năm.

Zingnews cũng đưa tin, năm 2021, doanh thu TMĐT Việt Nam đạt 13,7 tỷ USD, tăng 16% so với năm 2020 và chiếm 6,5% tổng doanh thu bán lẻ cả nước.

Từ năm 2018 đến hết ngày 14/7, số thu từ hoạt động TMĐT thông qua các tổ chức tại Việt Nam khai thay, nộp thay thuế nhà thầu đạt 5.458 tỷ đồng, tốc độ thu bình quân đạt 130%, số thu trung bình đạt 1.200 tỷ đồng/năm. Một số nhà cung cấp nước ngoài được khai thuế, nộp thuế có số thu lớn là Facebook với 2.076 tỷ đồng, Google với 2.040 tỷ đồng, Microsoft với 699 tỷ đồng.

Theo Sách trắng Thương mại điện tử Việt Nam năm 2022 của Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương), doanh thu mảng TMĐT của Việt Nam vào năm 2025 có thể lên tới 39 tỷ USD, ngang Singapore và đứng sau Indonesia (104 tỷ USD).

Doanh thu mảng TMĐT của Việt Nam vào năm 2025 có thể lên tới 39 tỷ USD.
Nguồn: Zingnews

Trước thực trạng hoạt động TMĐT phát triển đa dạng, phạm vi kinh doanh rộng, có nhiều thay đổi nhanh chóng, công tác quản lý nhà nước về nội dung này nảy sinh nhiều vấn đề mới, trong đó công tác quản lý thuế đối với TMĐT (bao gồm cả các hoạt động TMĐT xuyên biên giới) là một thách thức lớn của nhiều quốc gia.

Theo báo Tuổi Trẻ, năm 2017, Cục Thuế TP.HCM từng gửi 14.543 giấy mời các chủ tài khoản Facebook có kinh doanh online trên địa bàn. Mục tiêu là thực hiện nguyên tắc công bằng, tức có kinh doanh phải thực hiện nghĩa vụ thuế. Tuy nhiên, có rất ít người chịu lên làm việc với cơ quan thuế. Chỉ có một số trường hợp lên làm việc nhưng nêu lý do doanh thu thấp, chưa đến 100 triệu đồng/năm nên thuộc diện không phải nộp thuế.

Tạp chí tài chính nhận định công tác quản lý thuế đối với TMĐT tại Việt Nam tồn đọng những vấn đề cơ bản sau:

• Phần lớn các tổ chức, cá nhân kinh doanh TMĐT tại Việt Nam không tiến hành đăng ký kinh doanh nên cơ quan nhà nước khó theo dõi, quản lý, xác định đối tượng. Đặc biệt là đối với loại hình quảng cáo trực tuyến, bán hàng qua mạng xã hội (như thông qua Google, Facebook, Zalo...). Trong đó, các hành vi mà doanh nghiệp vi phạm thường là không kê khai hoặc kê khai sai doanh thu thuế GTGT và không kê khai thuế nhà thầu đối với dịch vụ của một số công ty đa quốc gia có phát sinh dịch vụ ở Việt Nam.
• Nhiều tổ chức, cá nhân kinh doanh sử dụng tài khoản cá nhân để thanh toán các khoản phí dịch vụ nước ngoài không kê khai doanh thu tính thuế. Trong đó, một bộ phận khá lớn các tổ chức, cá nhân sử dụng website để quảng bá sản phẩm, hàng hóa, bán trực tiếp cho người tiêu dùng là cá nhân không xuất hóa đơn bán hàng, không kê khai doanh thu tính thuế GTGT và thuế thu nhập doanh nghiệp.
• Một số hoạt động TMĐT chưa có trong danh mục ngành nghề kinh doanh, hơn nữa còn có hoạt động TMĐT đang trong tình trạng tranh cãi thuộc vào loại hình kinh doanh nào, dẫn đến khó khăn trong việc xác định bản chất, loại hình để đánh thuế hoạt động kinh doanh, trong khi tùy theo loại hình hoạt động mà cơ quan quản lý thuế áp dụng các mức thuế khác nhau.
• Vấn đề xác định doanh thu, thu nhập của các đối tượng kinh doanh TMĐT gặp khó khăn do chưa có các công cụ để kiểm soát, theo dõi lượng hàng hóa cũng như doanh thu phát sinh từ các hoạt động này.

Công tác quản lý thuế đối với hoạt động TMĐT vẫn đang là một thách thức lớn.
Nguồn: Người lao động

Biện pháp tăng cường quản lý thuế đối với hoạt động TMĐT

Tại công điện gửi các bộ, ngành, địa phương, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết Việt Nam là một trong 4 nước trong khu vực ASEAN đi đầu triển khai thu thuế đối với các nhà cung cấp nước ngoài thông qua cổng thông tin điện tử trực tuyến. Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng với nhiều hình thức mới của TMĐT khiến công tác thu thuế vẫn tồn đọng nhiều khó khăn.

Do đó, Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính triển khai đồng bộ các giải pháp tăng cường quản lý thuế với hoạt động TMĐT như hoàn thiện thể chế quản lý thuế trong hoạt động sản xuất kinh doanh mới phát sinh trong nền kinh tế, kinh tế số, kinh tế chia sẻ, sản xuất thông minh, giao dịch xuyên biên giới...

Để làm được điều này, Bộ Tư pháp cần khẩn trương có ý kiến về dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 126, trong đó có nội dung sửa đổi về quản lý thuế đối với TMĐT nhằm bảo đảm thuận lợi cho các sàn TMĐT trong kê khai và nộp thuế. Với các trường hợp vi phạm pháp luật thuế, cần hoàn thiện cơ sở pháp lý để tạm dừng, thu hồi giấy phép hoạt động trên môi trường mạng của các đơn vị này.

Thông tin về các cá nhân có thu nhập từ quảng cáo hay kinh doanh trên các nền tảng chia sẻ video, TMĐT, mạng xã hội cũng cần được cập nhật liên tục.
Nguồn: Shopee

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính, Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Công Thương, Bộ Công an, Ngân hàng Nhà nước, UBND các tỉnh, thành phố cũng phải phối hợp chặt chẽ nhằm xây dựng cơ sở dữ liệu quản lý thuế đối với TMĐT. Trong đó có dữ liệu về tổ chức, cá nhân trong nước có hợp tác với tổ chức, cá nhân nước ngoài kinh doanh dịch vụ viễn thông, quảng cáo trên không gian mạng; dịch vụ thanh toán, trung gian thanh toán, ví điện tử, chuyển tiền; các sản phẩm, dịch vụ phần mềm; các sản phẩm, dịch vụ nội dung thông tin số và các sản phẩm, dịch vụ thông qua các nền tảng số trong nước và xuyên biên giới.

Thông tin về các cá nhân có thu nhập từ quảng cáo hay kinh doanh trên các nền tảng chia sẻ video xuyên biên giới trên mạng, TMĐT, mạng xã hội cũng cần được cập nhật liên tục.

Đồng thời, các đơn vị nghiên cứu phát triển hoặc tích hợp ứng dụng cổng thanh toán, ví điện tử hiện có tại Việt Nam lên ứng dụng công dân số quốc gia VNeID; cũng như nghiên cứu sử dụng định danh xác thực điện tử trong các giao dịch, gắn định danh điện tử với mã số thuế để quản lý thống nhất định danh công dân trên toàn bộ hệ thống của ngành thuế, từng bước cung cấp một số dịch vụ về thuế cá nhân trên VNeID.

Cuối cùng, chỉ đạo các sở, ban, ngành địa phương cần phối hợp với cơ quan thuế triển khai hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, triển khai các biện pháp khuyến khích người dân, doanh nghiệp sử dụng hóa đơn điện tử để tạo thói quen tiêu dùng văn minh.

* Nguồn: Tổng hợp