Bain & Company: Tương lai của ngành Bán lẻ khu vực APAC
Tương lai của ngành bán lẻ khu vực Châu Á – Thái Bình Dương (APAC) được dự đoán sẽ có nhiều chuyển biến tích cực, nhưng cũng không kém phần thách thức. Những doanh nghiệp có thể thích ứng với những xu hướng mới, nắm bắt cơ hội và vượt qua thách thức sẽ gặt hái được thành công.
Mời bạn cùng Kyanon Digital tìm hiểu những thách thức mà các nhà bán lẻ APAC đang đối mặt và những chiến lược thích ứng trong bài viết sau.
Nội dung bài viết được biên tập dựa trên infographic “The Future of Retail in Asia-Pacific: From Turbulence to Resurgence” của Bain & Company.
6 thách thức ngắn hạn đối với thị trường bán lẻ khu vực APAC
1. Tình trạng dư thừa hàng hoá và cạnh tranh gay gắt
Khu vực APAC đang phải đối mặt với tình trạng dư thừa nguồn cung và cạnh tranh gay gắt trong nhiều ngành công nghiệp. Điều này dẫn đến giá cả giảm, lợi nhuận thấp và khó khăn cho các doanh nghiệp. Việc giải quyết tình trạng dư thừa nguồn cung và cạnh tranh gay gắt đòi hỏi sự nỗ lực của tất cả các bên liên quan, bao gồm chính phủ, doanh nghiệp và người lao động. Tuy nhiên, nếu giải quyết thành công, APAC sẽ có thể củng cố vị thế là một động lực tăng trưởng kinh tế toàn cầu.
2. Chuyển dịch từ “tăng trưởng bằng mọi giá” sang “tăng trưởng bền vững”
Nhiều doanh nghiệp ở APAC đã từng tập trung vào việc tăng trưởng doanh thu bằng mọi giá, bất kể lợi nhuận. Tuy nhiên, chiến lược này đang trở nên không bền vững do nhiều yếu tố, bao gồm:
- Cạnh tranh gay gắt: Sự cạnh tranh ngày càng tăng từ các doanh nghiệp trong và ngoài khu vực khiến việc duy trì tăng trưởng doanh thu trở nên khó khăn hơn.
- Áp lực giá cả: Áp lực giá cả từ phía người tiêu dùng và nhà cung cấp khiến cho lợi nhuận bị thu hẹp.
- Thiếu hụt nguồn lực: Việc thiếu hụt nguồn lực như vốn, nhân lực và năng lượng cũng có thể hạn chế khả năng tăng trưởng của doanh nghiệp.
Do đó, ngày càng nhiều doanh nghiệp ở APAC đang chuyển đổi sang mô hình tăng trưởng có lợi nhuận, tập trung vào việc tạo ra giá trị bền vững cho doanh nghiệp và các bên liên quan.
3. Đảm bảo lợi nhuận từ các khoản đầu tư trước đây vào công nghệ và dữ liệu
Nhiều doanh nghiệp trong khu vực APAC đã đầu tư mạnh vào công nghệ và dữ liệu trong những năm qua. Tuy nhiên, một số doanh nghiệp vẫn đang gặp khó khăn trong việc thu lợi nhuận từ những khoản đầu tư này.
Sự hỗ trợ từ chính phủ là một trong những giải pháp hiệu quả nhất. Ví dụ, chính phủ có thể hỗ trợ tài chính cho các doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ và dữ liệu, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho việc chia sẻ dữ liệu giữa các doanh nghiệp.
Bằng cách chung tay nỗ lực của các bên liên quan, khu vực APAC có thể thúc đẩy đổi mới và phát triển kinh tế dựa trên công nghệ và dữ liệu.
4. Thúc đẩy động lực làm việc hiệu quả ở nhân viên
Động lực làm việc là yếu tố then chốt ảnh hưởng đến năng suất, hiệu quả và sự thành công của doanh nghiệp. Tuy nhiên, trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt và biến động liên tục của khu vực APAC, việc duy trì động lực làm việc hiệu quả cho nhân viên đang trở thành một thách thức lớn đối với nhiều doanh nghiệp.
Thúc đẩy động lực làm việc hiệu quả là một quá trình đòi hỏi sự cam kết và nỗ lực từ cả ban lãnh đạo và nhân viên. Giải quyết được vấn đề này, doanh nghiệp có thể tạo ra môi trường làm việc tích cực, thu hút và giữ chân nhân tài, từ đó thúc đẩy năng suất, hiệu quả và thành công cho doanh nghiệp.
5. Tìm nguồn đầu tư mới trong bối cảnh áp lực lợi nhuận
Nhiều doanh nghiệp đang phải đối mặt với thách thức tìm kiếm nguồn vốn cho các khoản đầu tư mới trong bối cảnh áp lực lợi nhuận ngày càng tăng. Môi trường kinh tế và chính trị ở mỗi quốc gia trong khu vực APAC có thể khác nhau, do đó các doanh nghiệp cần áp dụng các giải pháp phù hợp với điều kiện cụ thể của từng quốc gia.
Chính phủ đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra môi trường đầu tư thuận lợi và hỗ trợ các doanh nghiệp huy động vốn. Doanh nghiệp cần có sự minh bạch và trách nhiệm giải trình cao để thu hút sự tin tưởng của các nhà đầu tư.
Bằng cách chung tay nỗ lực của các bên liên quan, khu vực APAC có thể tạo điều kiện thuận lợi cho việc huy động vốn và đầu tư, từ đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững.
6. Nắm bắt các cơ hội sáp nhập (M&A) để phục hồi
Hoạt động M&A tại APAC đã bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19, nhưng dự kiến sẽ phục hồi mạnh mẽ trong những năm tới. Trí tuệ nhân tạo (AI) và Big Data đang được ứng dụng trong việc xác định các mục tiêu M&A tiềm năng và đánh giá rủi ro.
Sự phục hồi của hoạt động M&A tại APAC sẽ mang đến nhiều cơ hội cho các doanh nghiệp muốn mở rộng và phát triển. Tuy nhiên, doanh nghiệp cần có chiến lược M&A phù hợp để tận dụng tối đa những cơ hội này. Doanh nghiệp cũng cần lưu ý đến các thách thức và xu hướng trong thị trường M&A để đảm bảo thành công cho các hoạt động M&A của mình.
7 chiến lược giúp doanh nghiệp bán lẻ thích ứng với bối cảnh hiện nay
1. Đánh thức tiềm năng của đội ngũ nhân sự thông qua mục tiêu chung
Để nâng cao năng suất làm việc, tăng tỷ lệ gắn bó của nhân viên, doanh nghiệp cần đánh thức được tiềm năng của đội ngũ thông qua mục tiêu chung.
Mục tiêu chung (Authentic Shared Purpose) đề cao sự gắn kết về giá trị cốt lõi của cả doanh nghiệp và đội ngũ nhân sự. Đúng như tên gọi, đây phải là một mục tiêu mà mọi người đều tin tưởng và có động lực để theo đuổi.
Lợi ích:
- Tăng cường động lực: Mục tiêu chung giúp nhân viên hiểu được ý nghĩa công việc của họ và có động lực cống hiến nhiều hơn.
- Cải thiện hiệu suất: Khi cùng hướng tới một mục tiêu chung, mọi người sẽ phối hợp làm việc hiệu quả hơn.
- Nâng cao sự gắn kết: Mục tiêu chung tạo ra cảm giác gắn bó giữa các thành viên trong đội nhóm.
- Thu hút và giữ chân nhân tài: Mục tiêu chung giúp thu hút những nhân sự giỏi và giúp họ gắn bó lâu dài với doanh nghiệp.
Bằng cách xây dựng và theo đuổi mục tiêu chung doanh nghiệp có thể đánh thức tiềm năng của đội ngũ, tạo ra môi trường làm việc tích cực và đạt được những thành công vượt trội.
2. Tăng cường sự khác biệt và chuyển sang theo dõi giá trị vòng đời khách hàng
Trong môi trường kinh doanh cạnh tranh khốc liệt, doanh nghiệp cần xác định được những yếu tố khiến mình khác biệt và có giá trị hơn so với đối thủ. Bên cạnh đó, thay vì chỉ tập trung vào doanh số bán lẻ, doanh nghiệp cần theo dõi giá trị vòng đời khách hàng, tập trung vào tổng giá trị mà một khách hàng mang lại.
Bằng cách tập trung vào sự khác biệt, doanh nghiệp có thể thu hút đúng tệp khách hàng, những người đánh giá cao sản phẩm/dịch vụ của thương hiệu và sẵn sàng trả phí cho sản phẩm/dịch vụ đó. Bằng cách theo dõi giá trị vòng đời khách hàng, doanh nghiệp có thể tập trung nguồn lực vào việc thu hút và giữ chân những khách hàng có giá trị cao nhất. Điều này có thể giúp doanh nghiệp tối ưu hoá chi phí và nâng cao lợi nhuận theo thời gian.
3. Mở khoá tiềm năng tăng trưởng nhờ phân tích dữ liệu và tự động hóa
Trong môi trường kinh doanh hiện đại, áp lực gia tăng năng suất là điều không thể tránh khỏi. Để đạt được điều này, doanh nghiệp cần tận dụng sức mạnh của phân tích dữ liệu và tự động hóa.
Phân tích dữ liệu cho phép doanh nghiệp:
- Xác định các điểm yếu và lỗ hổng: Phân tích dữ liệu có thể giúp doanh nghiệp xác định những lĩnh vực nào đang hoạt động kém hiệu quả và cần cải thiện.
- Hiểu rõ khách hàng: Doanh nghiệp có thể sử dụng dữ liệu khách hàng để hiểu rõ hơn nhu cầu và mong muốn của họ, từ đó điều chỉnh sản phẩm, dịch vụ và chiến lược marketing phù hợp.
- Dự đoán xu hướng: Phân tích dữ liệu có thể giúp doanh nghiệp dự đoán các xu hướng sắp tới và đưa ra các quyết định chiến lược dựa trên thông tin đó.
Tự động hóa có thể giúp doanh nghiệp:
- Giảm thiểu các tác vụ tốn thời gian: Nhiều nhiệm vụ lặp đi lặp lại, mất nhiều thời gian có thể được tự động hóa, từ đó giúp nhân viên có nhiều thời gian tập trung vào các công việc có giá trị gia tăng cao hơn.
- Cải thiện độ chính xác: Tự động hóa có thể giúp giảm thiểu lỗi do con người gây ra và cải thiện độ chính xác của các quy trình kinh doanh.
- Tăng cường năng lực cạnh tranh: Doanh nghiệp có thể sử dụng tự động hóa để cải thiện hiệu quả hoạt động và giảm chi phí, từ đó tăng cường năng lực cạnh tranh.
Bằng cách kết hợp phân tích dữ liệu và tự động hóa, doanh nghiệp có thể mở khoá tiềm năng tăng trưởng. Dưới đây là một số ví dụ:
- Phân tích dữ liệu về hoạt động bán hàng có thể giúp doanh nghiệp xác định sản phẩm và dịch vụ đang bán chạy nhất và nhắm mục tiêu các chiến dịch tiếp thị hiệu quả hơn.
- Tự động hóa quy trình xử lý đơn hàng có thể giúp doanh nghiệp giảm thời gian xử lý đơn hàng và cải thiện trải nghiệm của khách hàng.
- Phân tích dữ liệu về năng suất của nhân viên có thể giúp doanh nghiệp xác định những lĩnh vực nào mà nhân viên có thể cải thiện và cung cấp cho họ các chương trình đào tạo phù hợp.
4. Tối ưu hóa cơ sở vật chất và đánh giá kế hoạch đầu tư
Tối ưu hóa cơ sở vật chất và xem xét lại kế hoạch đầu tư có thể giúp doanh nghiệp APAC vượt qua những thách thức như nhu cầu vốn cao, cạnh tranh gay gắt và chi phí vận hành cao.
Các cơ quan chính phủ cũng triển khai nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp như ưu đãi thuế và trợ cấp. Doanh nghiệp cần tìm hiểu và tận dụng những chính sách này. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần có sự minh bạch và trách nhiệm giải trình trong việc quản lý tài sản và thực hiện các hoạt động đầu tư, xây dựng mối quan hệ hợp tác chặt chẽ với các nhà cung cấp, nhà đầu tư và các bên liên quan để đảm bảo hiệu quả cho các hoạt động đầu tư.
5. Tăng trưởng kinh tế nhờ các thương vụ sáp nhập (M&A)
M&A là một cách hiệu quả để doanh nghiệp mở rộng quy mô nhanh chóng, thay vì phải mất nhiều thời gian để tự phát triển.
Lợi ích của M&A trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế tại khu vực APAC:
- Mở rộng thị phần: Doanh nghiệp có thể thâm nhập vào các thị trường mới và tiếp cận nhiều khách hàng hơn thông qua M&A.
- Cải thiện năng lực cạnh tranh: M&A giúp doanh nghiệp có thêm nguồn lực tài chính, công nghệ và chuyên môn để cạnh tranh hiệu quả hơn.
- Tăng cường khả năng đổi mới: Các doanh nghiệp kết hợp có thể tận dụng nguồn lực và ý tưởng của nhau để đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu và phát triển (R&D).
- Giảm chi phí: M&A có thể giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí nhờ việc tận dụng quy mô sản xuất lớn hơn và loại bỏ các hoạt động trùng lặp.
6. Mở rộng phạm vi kinh doanh
Hiện tại, các doanh nghiệp chỉ đang tập trung vào bán lẻ. Tuy nhiên, để bứt phá tại thị trường APAC đầy tiềm năng và năng động, doanh nghiệp cần đa dạng hóa hoạt động, không chỉ phụ thuộc vào mảng bán lẻ truyền thống.
Tại sao điều này lại quan trọng ở APAC?
- Thị trường bán lẻ APAC cạnh tranh khốc liệt: Ngành bán lẻ APAC đang bùng nổ nhưng cũng rất cạnh tranh. Chỉ tập trung vào bán lẻ có thể khiến doanh nghiệp khó trụ vững.
- Hành vi mua sắm đa dạng: Người tiêu dùng APAC ngày càng am hiểu công nghệ và có xu hướng mua sắm đa kênh (online và offline). Doanh nghiệp cần thích ứng để đáp ứng nhu cầu này.
- Tận dụng lợi thế: Doanh nghiệp có thể tận dụng các nguồn lực hiện có như thương hiệu, đội ngũ nhân viên và cơ sở hạ tầng để mở rộng sang các lĩnh vực mới, phù hợp với thị trường APAC.
7. Tái tập trung năng lực vào công nghệ chuyển đổi (Transformative Technology)
Công nghệ chuyển đổi là những công nghệ có khả năng thay đổi hoàn toàn cách hoạt động của doanh nghiệp hoặc tổ chức, thậm chí là toàn ngành. Ví dụ như trí tuệ nhân tạo (AI), Big Data, Internet of Things (IoT), Thực tế ảo (VR)... Những công nghệ này có tác động sâu rộng, ảnh hưởng đến hầu hết mọi của hoạt động, từ sản xuất, phân phối, marketing, bán hàng, đến cách thức tương tác với khách hàng và vận hành doanh nghiệp.
Công nghệ chuyển đổi là một yếu tố quan trọng thúc đẩy sự phát triển của các tổ chức, doanh nghiệp trong thời đại ngày nay. Việc áp dụng hiệu quả công nghệ chuyển đổi có thể mang lại nhiều lợi ích, tuy nhiên doanh nghiệp cũng cần cân nhắc những thách thức đi kèm bằng cách có chiến lược rõ ràng, đánh giá tiềm năng và rủi ro trước khi triển khai, đồng thời chú trọng đào tạo nhân viên và xây dựng văn hóa để thích ứng với sự thay đổi.
Cách thích ứng của các quốc gia trong khu vực APAC
Mỗi quốc gia có cách giải quyết vấn đề và thách thức khác nhau, phụ thuộc vào tình trạng và mức độ tăng trưởng của từng quốc gia. Những quốc gia có nền kinh tế tăng trưởng nhanh có thể tập trung vào duy trì tốc độ tăng trưởng, trong khi những nước có nền kinh tế tăng trưởng chậm có thể tập trung vào việc thúc đẩy tăng trưởng. Không có công thức chung cho việc giải quyết những vấn đề mang tính toàn cầu. Các quốc gia cần hợp tác và chia sẻ kinh nghiệm để cùng nhau tìm ra giải pháp hiệu quả và phù hợp.
Cùng tìm hiểu cách các quốc gia trong khu vực APAC ứng dụng các chiến lược thích ứng như thế nào.
Việt Nam
Các doanh nghiệp bán lẻ tại Việt Nam ưu tiên tập trung vào các chiến lược sau:
- Mở khoá tiềm năng tăng trưởng nhờ phân tích dữ liệu và tự động hóa
- Tăng cường sự khác biệt và chuyển sang theo dõi giá trị vòng đời khách hàng
- Tăng trưởng kinh tế nhờ các thương vụ sáp nhập (M&A)
Ngoài ra, một số chiến lược ít ưu tiên hơn bao gồm:
- Tối ưu hóa cơ sở vật chất và đánh giá kế hoạch đầu tư
- Tái tập trung năng lực vào công nghệ chuyển đổi (Transformative Technology)
Singapore
Những chiến lược được ưu tiên hàng đầu trong phát triển ngành bán lẻ tại Singapore:
- Tối ưu hóa cơ sở vật chất và đánh giá kế hoạch đầu tư
- Mở khoá tiềm năng tăng trưởng nhờ phân tích dữ liệu và tự động hóa
- Mở rộng phạm vi kinh doanh
Ngoài ra, một số chiến lược ít ưu tiên hơn bao gồm:
- Tăng cường khả năng cạnh tranh
- Tái định hướng xây dựng năng lực
Thái Lan
Thái Lan đang đặt ra lộ trình phát triển kinh tế đầy tham vọng trong những năm tới, tập trung vào việc khai thác tối đa tiềm năng và củng cố vị thế của quốc gia trên trường quốc tế. Để đạt được mục tiêu này, chính phủ Thái Lan đã xác định một số mục tiêu ưu tiên cần tập trung nguồn lực và nỗ lực thực hiện.
Chiến lược ưu tiên hàng đầu:
- Tối ưu hóa cơ sở vật chất và đánh giá kế hoạch đầu tư
- Mở khoá tiềm năng tăng trưởng nhờ phân tích dữ liệu và tự động hóa
- Mở rộng phạm vi kinh doanh
Chiến lược ít tập trung hơn:
- Tái tập trung năng lực vào công nghệ chuyển đổi (Transformative Technology)
- Tăng cường sự khác biệt và chuyển sang theo dõi giá trị vòng đời khách hàng
Malaysia
Malaysia đang đặt mục tiêu trở thành một quốc gia có thu nhập cao và phát triển toàn diện trong những năm tới. Để đạt được mục tiêu này, chính phủ Malaysia đã xác định một số lĩnh vực tập trung ưu tiên cần nỗ lực cải thiện và thúc đẩy.
Mục tiêu ưu tiên:
- Mở khoá tiềm năng tăng trưởng nhờ phân tích dữ liệu và tự động hóa
- Tăng cường sự khác biệt và chuyển sang theo dõi giá trị vòng đời khách hàng
- Tăng trưởng kinh tế nhờ các thương vụ sáp nhập (M&A)
Mục tiêu tập trung ít hơn:
- Tối ưu hóa cơ sở vật chất và đánh giá kế hoạch đầu tư
- Tái tập trung năng lực vào công nghệ chuyển đổi (Transformative Technology)
Ngành bán lẻ tại khu vực APAC đang trải qua giai đoạn biến động mạnh mẽ do ảnh hưởng của nhiều yếu tố, bao gồm sự bùng nổ của thương mại điện tử, sự thay đổi trong thói quen mua sắm của người tiêu dùng và sự gia tăng cạnh tranh từ các đối thủ quốc tế. Tuy nhiên, APAC cũng sở hữu tiềm năng tăng trưởng to lớn nhờ vào dân số đông đảo, thu nhập ngày càng tăng và sự phát triển của nền kinh tế số.
* Nguồn: Bain & Company